تعیین روانی بتن – آزمایش کلی بال (Kelly ball)

آزمایش تعیین روانی به روش گلوله کلی یا کلی بال، برای اولین بار در ایالات متحده ی امریکا و در دهه ی پنجاه میلادی توسط شماری از دانشمندان و محققین به عنوان روشی برای جایگزینی آزمایش اسلامپ معرفی گردید. انجام این آزمایش بسیار ساده و ارزان بوده و برای تعیین روانی بتن تازه در کارگاه و آزمایشگاه قابل انجام است. همچنین با استفاده از ضرایبی می توان نتایج بدست آمده از آن را با نتایج حاصل از آزمایش اسلامپ تطابق داد.

از مزایای این آزمایش می توان به موارد زیر اشاره کرد:
این آزمایش سریعتر از آزمایش اسلامپ انجام شده و به علت آن که می توان آن را بر روی سطح بتن ریخته شده قرار داد و روانی آن را به صورت درجا سنجید، به سرعت می توان روانی را به طور مستقیم مشاهده کرد.
پژوهشگران معتقدند که دقت این آزمایش نسبت به آزمایش اسلامپ بیشتر بوده و جوابهای حاصل از آن اطمینان بیشتری را داراست.

هر آنچه باید بدانید : افزودنی های لازم برای بتن ریزی در هوای گرم

تجهیزات این آزمایش شامل یک توپ نیمه کروی به قطر 150 میلیمتر و وزن 6/13 کیلوگرم است که به یک میله ی فولادی متصل شده است. توپ و میله نیز بر روی یک شاسی فلزی قرار گرفته و می توانند نسبت به شاسی بلغزند و در جهت عمودی تغییر مکان دهند. این تغییر مکان در فاصله های 6 میلیمتر تا 6 میلیمتر خواهد بود.
برای انجام این آزمایش، ابتدا شاسی فلزی را بر روی سطح بتن قرار می دهیم. شاسی باید صاف و بدون اعوجاج بر روی سطح بتن قرار گیرد. سپس توپ از بالاترین نقطه بر روی بتن رها شده و درون توده ی بتن فرو می رود. عمق فرو رفتگی توپ درون بتن تازه را با تقریب 6 میلیمتر اندازه گیری می نمایند. برای هر نمونه باید دست کم 3 بار این آزمایش تکرار شود تا نتایج بدست آمده با واقعیت منطبق شود.
اساس آزمایش کلی بال بر روی سنجش میزان تنش تسلیم بتن بنا شده است. زیرا در این آزمایش در واقع به ارزیابی و مقایسه ی تنش تسلیم بتن تحت نیروی وارد شده توسط گلوله ی فلزی می پردازیم. در آزمایش کلی بال همواره یک همبستگی میان نتایج حاصله با نتایج آزمایش اسلامپ وجود دارد. به طور کلی می توان گفت، اعداد بدست آمده از آزمایش اسلامپ، 1/1 تا 2 برابر اعداد بدست آمده از آزمایش کلی بال هستند. برخی محققین معتقدند، آزمایش کلی بال نسبت به آزمایش اسلامپ از دقت بالاتری برخوردار است.

هر آنچه باید بدانید : ژل میکروسیلیس

آزمایش کلی بال قبلاً تحت استاندارد ASTM C 360 انجام می گردید اما این استاندارد تنها تا سال 1999 میلادی به روز رسانی گردید و پس از آن متوقف شد و علت آن نیز استقبال کم از این آزمایش عنوان شد.
آزمایش کلی بال نیز مانند آزمایش اسلامپ می تواند برای انواع بتن مورد استفاده قرار گیرد و محدودیتی برای تعیین روانی بتن های سبک یا سنگین نخواهد داشت. توجه داشته باشید که با افزایش اندازه ی سنگدانه ها، دقت این آزمون نیز کاهش می یابد.

برای مطالعه بیشتر : بتن الیافی یا FRC چیست ؟

از معایب این آزمایش نیز می توان به موارد زیر اشاره کرد:

از معایب این آزمایش نیز می توان به موارد زیر اشاره کرد:
آزمایش کلی بال نیز به مانند آزمایش اسلامپ به صورت استاتیک (ایستا) انجام می شود.
این آزمایش در صورتی نتیجه ی صحیحی خواهد داد که بر روی یک سطح بتن ریزی شده ی کاملاً صاف قرار گیرد.
آزمایش کلی بال کمتر مورد استقبال قرار گرفته و از این رو دقت تکرار پذیری آن دچار تردید است و داده های حاصل از آن چندان نیست.
سنگدانه های درشت بر روی صحت نتایج، تأثیر زیادی دارد.

محصولاتی که در ساخت بتن کاربرد دارند : افزودنی بتن